انعام ثلاثه
| بخشی از احکام عملی و فقهی |
| فروع دین |
|---|
| نماز |
|
نماز واجب • نمازهای یومیه • نماز مستحبی • نماز جمعه • نماز عید • نماز جماعت • نماز آیات • نماز میت • ارکان نماز • واجبات نماز |
| دیگر عبادت‌ها |
|
روزه • خمس • زکات • حج • جهاد امر به معروف و نهی از منکر • تولی • تبری |
| احکام طهارت |
|
وضو • غسل • تیمم نجاسات • مطهرات |
| احکام مدنی |
| وکالت • وصیت • ضمانت • کفالت • ارث |
| احکام خانواده |
| ازدواج • ازدواج موقت • تعدد زوجات • نشوز • محارم • طلاق • مهریه • شیردادن • آمیزش • استمتاع • صیغه ازدواج • ام ولد • ظهار • لعان • ایلاء • خلع و مبارات |
| احکام قضائی |
| قضاوت • دیات • حدود • قصاص • تعزیرات |
| احکام اقتصادی |
| عقود: (تجارت • مضاربه • اجاره) • محرمات (رشوه • ربا • احتکار • مکاسب محرمه) • احکام وابسته (مجهول المالک، وجوهات شرعی • کفاره • جزیه) |
| احکام دیگر |
| حجاب • صدقه • نذر • تقلید • خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها • وقف • قسم • فسخ • ابراء • اقاله • وقف |
| جستارهای وابسته |
| بلوغ • فقه • احکام شرعی • توضیح المسائل • واجب • حرام • مستحب • مباح • مکروه • نیت • قصد قربت • مسائل مستحدثه |
اَنعام ثَلاثه یا چارپایان سه‌گانه، به شتر، گاو و گوسفند اشاره دارد. به این سه حیوانِ حلال‌گوشت، زکات تعلق می‌گیرد و قربانی در مناسک حج باید یکی از این حیوانات باشد و کشتن آنها احکام خاصی دارد. از این موضوع در فقه در باب‌های زکات، حج، نکاح، صید و ذباحه و اطعمه و اشربه سخن گفته شده است.
زکات
انعام ثلاثه از جمله ۹ چیزی است که زکات در آنها واجب است.
شرایط تعلق زکات به انعام ثلاثه:
- رسیدن به حدّ نصاب
- چریدن: بدین معنا که غذای آنها از چریدن در بیابان و مراتع عمومی تأمین شود، نه از مِلک مال آنها (در اصطلاح فقهی سائمه باشد).
- عامل نبودن گاو و شتر: بدین معنا که در طول سال به کار گرفته نشوند.
- سپری شدن یازده ماه قمری و داخل شدن در ماه دوازدهم از زمان مالکیت آنها.
قربانی حج
هَدی و قربانی باید از انعام ثلاثه باشد. در حج قِران، اِحرام به تَلبیه یا اِشعار و تقلید محقق می‌شود و اشعار تنها با شتر و تقلید با هر یک از انعام ثلاثه صورت می‌گیرد. کشتن انعام ثلاثه در حال احرام جایز است و کفاره ندارد.
عقیقه
در عقیقه شرط است که به یکی از انعام ثلاثه باشد و صدقه دادن با پولِ آن کفایت نمی‌کند.
صید و ذباحه
تذکیه (سر بریدن شرعی) گاو و گوسفند به ذبح، و شتر به نحر است.
اطعمه و اشربه
انعام ثلاثه حلال‌گوشت‌اند، مگر آنکه موطوء انسان باشند یا شیر خوک خورده باشند، به گونه‌ای که بدان نیرو گرفته و استخوانشان محکم شده باشد و یا از مدفوع نجس تغذیه کرده باشند.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۷۳۰.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۷۲.
- ↑ یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۲۷۳ و ۲۷۸-۲۷۹.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۴، ص۳۲۴.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۸، ص۵۷.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۰، ص۱۷۴.
- ↑ امام خمینی، تحریر الوسیله، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۳۱۱.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۹ش، ج۳۶، ص۲۸۴.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۹ش، ج۳۶، ص۲۸۲.
- ↑ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۹ش، ج۳۶، ص۲۷۲.
منابع
- امام خمینی، سیدروح‌الله، تحریر الوسیلة، قم، دارالکتب العلمیة، اسماعیلیان، چاپ سوم، ۱۴۰۸ق.
- هاشمی شاهرودی، سید محمود، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السّلام، قم، مؤسّسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۲ش.
- نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۶۹ش.
- یزدی، سیدمحمد کاظم، العروة الوثقی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: